Nağd əməliyyatlar haqqında əsasnamə təsdiq edilmişdir

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 365 saylı 30 sentyabr 2020-ci il tarixli Qərarı ilə "vergi ödəyicilərinin nağd və nağd əməliyyatlarının uçotu Qaydaları"təsdiq edilmişdir. Bu müddəa Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 414 Dekabr 20-ci il tarixli 2018 nömrəli Fərmanının 1.1.11-ci yarımbəndinin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədi ilə qəbul edilmiş və vergi ödəyicilərinin nağd və nağd əməliyyatlarının uçotu qaydalarını tənzimləyir. Bu müddəa Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankına, dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilən təşkilatlara və kredit təşkilatlarına şamil edilmir.

Bu müddəaya əsasən, bank hesabından çıxarılan nağd pulun miqdarı çek kitabçasında və bankın xərc tapşırığında göstərilən məqsədlərə uyğun olaraq müəyyən edilir. Nağd pulun təyin edilməsi müxtəlif mənbələrdən vergi ödəyicisinin kassasına daxil olan pul vəsaitləri üzrə formalaşan kassa qəbzində göstərilməlidir. Vergi ödəyicisi və ya digər səlahiyyətli şəxs bank hesabından nağd şəkildə pul çıxarırsa, vəsait həmin gün və eyni şəxs tərəfindən kassa qəbzinin yaradılması yolu ilə kassaya qoyulmalıdır.

Vergi ödəyicisinin kiçik pul vəsaitlərinin qəyyumu tərəfindən alınan pul fondu 5 iş günü ərzində istifadə edilməlidir. Bu vəziyyətdə işlə əlaqəli səyahət xərcləri istisna olunur. Göstərilən müddətdən əvvəl kiçik pulların qəyyumundan geri ödəmə tələb oluna bilər. Ezamiyyətdə olan işçilər istifadə olunmamış nağd pulu ezamiyyət bitdikdən sonra 3 (üç) iş günündən gec olmayaraq kassaya qaytarmalıdırlar.

Nağd pul verilməsi haqqında sərəncam vergi ödəyicisinin və ya onun müvafiq struktur bölməsinin rəhbəri, Baş mühasib və ya onların səlahiyyətli nümayəndələri, habelə xəzinədar və pul alan şəxslər tərəfindən imzalanır. Xəzinədar nağd pulu yalnız nağd sifarişdə göstərilən şəxslərə və ya ona əlavə edilmiş etibarnamədə göstərilən şəxslərə verə bilər. Nağd pul nağd pul verilməsi barədə sərəncam ilə etibarnamə əsasında verilirsə, adından, soyadından sonra səlahiyyətli şəxsin şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin adı, atasının adı, seriyası, nömrəsi, yeri və verildiyi tarix və pul alan şəxsin atasının adı barədə məlumat verilir. Nağd pul alan şəxs vergi ödəyicisinin işçisi deyilsə, nağd pulun verilməsi üçün sifarişdə alıcının şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin adı, seriyası, nömrəsi, verildiyi yer və tarix göstərilir.

Kassa qəbzi və onun hesabları, habelə kassa qəbzi və ona əlavə edilmiş Ödəniş sənədləri dəqiq və aydın şəkildə doldurulmalıdır və bu cür sənədlərdə heç bir düzəlişə icazə verilmir. Kassa çeklərinin formalarını cırmaq, hər hansı bir tərəfi təmizləmək, çirkləndirmək, həmçinin kassa qəbzlərində və xərc sifarişlərində düzəlişlər etmək qadağandır. Xəzinədar sənədlərdə imzaların mövcudluğunu və imza nümunəsinə uyğunluğunu, sənədlərin etibarlılığını, məbləğlərin düzgünlüyünü, əlavə sənədlərin mövcudluğunu yoxlamalıdır.

Vergi ödəyiciləri hər növ valyutada nağd əməliyyatlar üçün müəyyən edilmiş formada ayrıca bir kassa kitabı açmalıdırlar. Bu kitablar bütün mənbələrdən nağd əməliyyatlar üzrə pul vəsaitlərinin hərəkətini əks etdirir.

Kassa kitabında icazəsiz düzəlişlərə icazə verilmir. Hər hansı bir düzəliş xəzinədarın, baş mühasibin və ya müavinlərinin imzaları ilə düzgün təsdiqlənməlidir. Baş mühasib kassa kitabının düzgün tərtibinə və nağd əməliyyatların aparılmasına nəzarət edir. Baş mühasibə təqdim olunan kassa hesabatı onun tərəfindən yoxlanılır və qəbul edilir. Nağd pul qəbz kassası olmadan əldə edilə bilməz və ya kassadan nağd pul çıxarmaq əmri olmadan geri götürülə bilməz.

Xəzinədar işə götürüldükdən sonra vergi ödəyicisinin rəhbəri və ya müvafiq bölmənin rəhbəri onu nağd əməliyyatların aparılması qaydaları ilə rəsmi şəkildə tanış etməli və onunla müəyyən edilmiş qaydada tam maliyyə məsuliyyəti barədə fərdi müqavilə bağlamalıdır. Xəzinədarın dəyişdirilməsi halında, vəzifələrinin icrası vergi ödəyicisi rəhbərinin əmri ilə başqa bir işçiyə həvalə olunur. Xəzinədar kimi vəzifə yerinə yetirən işçi ilə tam maliyyə məsuliyyəti barədə fərdi müqavilə bağlanmalıdır. Dövlətdə xəzinədarı olmayan vergi ödəyicisi vəziyyətində nağd əməliyyatların icrası vergi ödəyicisinin rəhbərinin əmri ilə başqa bir işçiyə həvalə olunur və onunla tam maliyyə məsuliyyəti barədə fərdi razılaşma bağlanır.